Rechters en Advocaten

De rechtbank

De rechtbank is het instituut dat rechtszaken afhandelt. Bij de rechtbank werken de rechters en de griffiers en in het gebouw van de rechtbank zijn de rechtszalen. In de rechtszaal vinden rechtszaken plaats. In de rechtszaal is sinds vroeger heel wat veranderd!

Vroeger zat de rechter in de rechtszaal heel hoog achter een brede, indrukwekkende tafel. Hij straalde gezag uit. Vaak hing er ook een schilderij van de koningin die vanuit een gouden lijst toe keek of de schurk berouw had. De verdachte mocht niet zitten en moest achter een hekje blijven staan. Het was allemaal zo ingericht dat de staande verdachte wel naar de zittend rechter moest opkijken. De verdachte moest zich vooral klein voelen.

Plaatsen Rechtbank

De indeling van een rechtszaal tijdens een strafzaak ziet er als volgt uit:

De rechter zit tegenwoordig nog steeds op een verhoging. Maar die verhoging is een stuk lager geworden; in een moderne rechtszaal zit de rechter nu nog op een verhoging van een centimeter of twintig.

De griffier zit aan dezelfde tafel als de rechter. De griffier doet het schrijfwerk voor de rechter, hij is een soort assistent van de rechter. Alles wat tijdens de zitting wordt gezegd, wordt opgeschreven. Zo kunnen de rechter en advocaten altijd later nalezen wat er precies is gezegd. Vroeger waarschijnlijk met een griffel, nu gewoon met een balpen of een laptop. De griffier is soms een soort rechter in opleiding. Als je vandaag een griffier tegen komt in de rechtszaal kan diezelfde griffier over tien jaar rechter zijn in een hele andere rechtszaak. 

De tekst gaat verder onder de advertentie.

De officier van justitie zit aan een aparte tafel, rechts van de rechter, voor de kijkers links. Het is wettelijk verboden dat de officier aan dezelfde tafel als de rechter zit. Ze hebben namelijk allebei verschillende functies. De officier is de aanklager; de rechter spreekt het vonnis uit. Als ze aan één tafel zouden zitten, zou een achterdochtig mens kunnen denken dat de rechtspraak doorgestoken kaart is.

De verdachte hoeft niet meer te blijven staan, maar mag zitten. In de speciale beklaagdenbank of beklaagdenstoel, recht tegenover de rechter.

De advocaat zit vlak naast de verdachte, maar wel apart. Hij moet de verdachte kunnen bijstaan en zit dus dichtbij hem. Maar ze zitten wel apart omdat het duidelijk moet zijn dat de verdachte en niet de advocaat beschuldigd wordt. 

De publieke tribune bevindt zich vlak achter de rug van de verdachte: een paar rijen stoelen voor mensen die de zitting willen bijwonen. Bijvoorbeeld omdat ze de verdachte kennen, of het slachtoffer. Of zomaar, omdat ze nieuwsgierig zijn. Rechtszittingen zijn in principe openbaar. Iedereen vanaf achttien jaar mag komen kijken en luisteren. Wel is het verboden om je met de gang van zaken te bemoeien. Op de publieke tribune moet je je mond houden. Je mag ook geen spandoek omhoog houden of op een andere manier demonstreren. Als je dat wel doet dan kan de rechter je laten verwijderen. Bij bepaalde zaken waar lastige mensen op de tribune worden verwacht, zitten de bezoekers achter een kogelvrije glazen wand. Voor de pers is er soms een speciale tribune. 

Een griffier en een rechter zijn in elke rechtszaak aanwezig. Een officier van justitie alleen als het om strafrecht gaat. En een advocaat alleen als dat nodig is. De rechtszaal ziet er dus anders uit als er een scheiding wordt behandeld dan wanneer er iemand verdacht wordt van een misdrijf. Zaken van een kinderrechter worden altijd achter gesloten deuren behandeld. Dat betekent dat de zitting niet open is voor publiek. Een kinderrechter kan een uitzondering maken voor speciale mensen. Voor de zus of oom van de verdachte bijvoorbeeld. Ouders hebben altijd toegang.

Bekijk hieronder een filmpje over het werk van de griffier (Bron: Raad voor de Rechtspraak).